وینچ بالابر یک ماشین تک فاز لیفتینگ بار می باشد. وینچ ها در کل هم بصورت زنجیری و هم بصورت سیم بکسلی تولید می شوند. وینچ های بالابر ساختمانی که بصورت تک فاز تولید می شوند اغلب از نوع سیم بکسلی و وینچ های 3 فاز صنعتی که در کاربری های سنگین مانند وینچ های کشتی مورد استفاده قرار می گیرند اغلب از نوع زنجیری می باشند. وینچ بالابر ساختمانی برای جابجا کردن مصالح و انتقال آنها به طبقات مختلف مورد استفاده قرار گرفته و ظرفیت وزنی آن اغلب با دو عدد مشخص می شود. عدد اول مشخص کننده ظرفیت وزنی واقعی و اسمی وینچ برقی تک فاز می باشد و عدد دوم بیان گر ظرفیت وزنی زمانی است که از سیم بکسل بصورت دویل استفاده شده باشد.
وینچ بالابر تک فاز ای یک موتور الکتریکی تک فاز در اتصال با یک گیربکس استفاده می کند. گیربکس وینچ ها از نوع خورشیدی بوده و به منظور کاهش سرعت شافت خروجی از الکتروموتور و تبدیل آن به گشتاور بالا بر روی درام وینچ مورد استفاده قرار می گیرد. وینچ تک فاز بالابر یک ماشین دو کاره بوده و بر خلاف جرثقیل برقی که بصورت 4 کاره با قابلیت جابجایی بار بصورت افقی تولید می شود تنها قابلیت لیفتینگ عمودی بار را دارد. وینچ های بالابر بصورت پیچ و مهره دار تولید و متصل می شوند و اتصال آنها بر روی پایه های ریل دار در ساختمان ها صورت می پذیرد تا قابلیت جابجایی افقی مصالح پس از لیفتینگ را داشته باشند. بر روی وینچ ها از سیم بکسل اغلب یا با ساختار 6X37 یعنی ساختاری از سیم بکسل که بر روی جرثقیل های ماشینی استفاده می شود و یا از سیم بکسل نتاب با ساختار 19X7 مورد استفاده قرار می گیرند. سایز سیم بکسل اتصالی وینچ ها به قابلیت و ظرفیت وزنی وینچ تک فاز بستگی دارد.
وینچ بالابر سیم بکسلی 200 به 400 کیلوگرم تک فاز
وینچ بالابر 100 به 200 تک فاز
وینچ بالابر تکفاز 400 به 800 تک فاز
وینچ برقی سیم بکسلی تکفاز ۷۵۰ به ۱۵۰۰ کیلوگرم تک فازوینچ های برقی تکفاز و سه فاز از نظر کاربری و قابلیت ها تفاوت های قابل توجهی دارند. وینچ های تکفاز معمولاً در مصارف سبک تا متوسط مانند کارگاه های کوچک، مصارف خانگی یا پروژه های با بار محدود استفاده می شوند. این نوع وینچ ها به دلیل سادگی در نصب و راه اندازی و همچنین هزینه پایین تر، گزینه مناسبی برای محیط هایی با دسترسی به برق تکفاز هستند. با این حال، قدرت موتور و گشتاور آنها نسبت به وینچ های سه فاز کمتر است و برای کارهای سنگین یا طولانی مدت ممکن است مناسب نباشند.
از سوی دیگر، وینچ های برقی سه فاز برای مصارف صنعتی و سنگین طراحی شده اند. این وینچ ها به دلیل توان بالاتر، گشتاور بیشتر و عملکرد پایدارتر، برای کارهای سنگین مانند جابجایی بارهای بزرگ در کارخانه ها، معادن یا پروژه های ساخت و ساز ایده آل هستند. موتورهای سه فاز بازده انرژی بهتری دارند و در شرایط کاری طولانی مدت گرمای کمتری تولید می کنند. با این حال، نیاز به برق سه فاز و هزینه های بالاتر نصب و تعمیرات، استفاده از آنها را به محیط های صنعتی و تخصصی محدود می کند.
یکی از اصلی‌ترین دلایل خرابی وینچ های برقی تک فاز، مشکلات مرتبط با موتور الکتریکی است. این موارد شامل سوختن سیم پیچ‌ها به دلیل اضافه‌بار، نوسانات ولتاژ، یا کارکرد مداوم در شرایط نامناسب می‌شود. همچنین، خرابی خازن راه‌انداز (استارت) باعث کاهش گشتاور اولیه و عدم عملکرد صحیح موتور می‌گردد. گرد و غبار، رطوبت و اتصال کوتاه در مدارهای برقی نیز از دیگر عوامل تهدیدکننده طول عمر موتور هستند.
وینچ های برقی تک فاز به دلیل ساختار ساده‌تر نسبت به مدل‌های سه فاز، مستعد فرسودگی زودرس قطعات مکانیکی مانند دنده‌ها، یاتاقان‌ها و کلاچ هستند. عدم روغن‌کاری به موقع یا استفاده از روغن‌های نامرغوب باعث افزایش اصطکاک و گرمایش بیش از حد می‌شود. همچنین، خرابی سیستم ترمز (به ویژه در مدل‌های دارای ترمز الکترومکانیکی) منجر به لغزش بار یا عدم قفل شدن صحیح طناب می‌شود که خطرات ایمنی به همراه دارد.
بسیاری از خرابی‌ها ناشی از استفاده خارج از ظرفیت مجاز وینچ (Overloading) یا کشیدن بار با سرعت نامناسب است. همچنین، عدم سرویس دوره‌ای (مانند بررسی سیم‌بکسل، اتصالات و سیستم خنک‌کننده) باعث تشدید مشکلات می‌شود. عوامل محیطی مانند کار در دمای بسیار بالا یا پایین، قرارگیری در معرض باران و رطوبت نیز بدون رعایت استانداردهای IP (حفاظت در برابر نفوذ آب و گرد و غبار)، آسیب‌های جبران ناپذیری ایجاد می‌کنند.
